در مقاله امروز قصد داریم در مورد دوستان نامناسب (ناباب) نوجوانان با همدیگر صحبت کنیم. دوستان نامناسب نوجوانان نگرانیهای زیادی را برای والدین ایجاد میکنند و ممکن است آثار جبران ناپذیری بر روی زندگی فرد داشته باشند. معمولا پدر و مادرها موفق نمیشوند که فرزند خود را از دوستان بد جدا کنند. علتش هم به عوامل متعددی برمیگردد. برای مثال یکی از این عوامل قویتر بودن رابطه نوجوان با دوستانش در مقایسه با رابطه او با خانوادهاش است. وقتی فرزندان در سنین کودکی به سر میبرند، معمولا رابطه خوبی با پدر و مادر خود دارند. زمانی که نوجوانان به مرحله بزرگسالی میرسند، به دلیل تغییراتی که در منش و احساسات آنها ایجاد میشود، ارتباطشان با والدین هم دچار تغییر خواهد شد. به همین جهت نیز با دوری از خانواده به دوستان خود نزدیکتر خواهند شد.
فهرست مطالب
دلیل دیگری که والدین نمیتوانند فرزندشان را از دوستان بد جدا کنند این است که نمیتوانند جایگزین خوبی برای جای خالی دوستان بد باشند. اگر والدین یاد بگیرند که با فرزندان خود رابطه صمیمانه داشته باشند، در این کار موفقتر خواهند بود. اما متاسفانه والدین اغلب به دنبال امر و نهی کردن و تحت سلطه گرفتن زندگی فرزندان خود هستند.
چرا نوجوانان به سراغ دوستان نامناسب (ناباب) میروند؟
معضل داشتن دوستان نامناسب نوجوانان بسیار شایع است و اکثر خانوادهها در این رابطه نگرانیهای زیادی را تجربه میکنند. افراد در سنین نوجوانی به دلیل تجربه کمی که دارند به معیارهای انتخاب دوست خوب بیتوجه هستند. بسیاری از نوجوانان حتی به این موضوع فکر هم نمیکنند که باید معیارهای مشخصی را جهت انتخاب دوست مناسب در ذهن خود داشته باشند. به همین جهت است که بدون هیچ فکری به برخی از افراد نزدیک میشوند و آنها را به عنوان محرم اسرار زندگی خود تلقی میکنند. درست است که در سنین نوجوانی فرد دچار تغییر در احساسات و هیجانات میشود اما والدین باید به نوجوان کمک کنند تا به سلامتی از این مرحله عبور کند.
اگر نوجوان در محیطی رشد پیدا کند که دیگران به او احترام بگذارند و او را ارزشمند ببینند، دیگر کمبودی احساس نخواهد کرد. خیلی از نوجوانانی که با دوستان نامناسب صمیمی میشوند دارای تجربیات ناخوشایندی در محیط خانه هستند. اگر والدین به احساسات، نیازها و عقاید فرزند نوجوان خود احترام نگذارند و او را مورد قضاوت قرار دهند، طبیعی است که فرد به افراد غریبه پناه میبرد. او در پی جبران عقدهها و کمبودهایی که دارد هر فرد نامناسبی را دوست خود میپندارد. بسیاری از نوجوانان در این شرایط مورد انواع سوء استفادهها از سوی دوستان خود قرار میگیرند.
کارهای ممنوعه در مواجهه با دوستان نامناسب نوجوانان چیست؟
دوستان نامناسب نوجوانان اثرات منفی زیادی بر روی نحوه رفتار آنها با والدین میگذارند. به همین جهت لازم است تا والدین نحوه رفتار درست در این موقعیت را بدانند. اگر به عنوان والدین نوجوان احساس میکنید که رفتارهای فرزندتان تحت تاثیر دوستانش قرار گرفته همراه ما باشید. شما در این شرایط باید روی رفتار فرزند خودتان متمرکز باشید نه دوستان او. مثلا به فرزندتان بگویید هر وقت با فلانی وقت میگذرانی عصبانی به خانه برمیگردی. به دنبال این باشید که پی به علت رفتار او ببرید. سعی کنید بدون هیچ گونه عصبانیت یا لحن تندی عواقب رفتار نامناسب فرزند خود را به او گوشزد کنید.
مثلا بگویید اگر چنین رفتاری را با معلم خود در مدرسه داشته باشد، حتما او را اخراج میکند. اگر فرزند شما دوستان نابابی دارد، نباید مستقیما وارد عمل شوید و با دوستان او تماس بگیرید. برخی از والدین در این شرایط سعی دارند با والدین دوستان فرزند خود ارتباط بگیرند. آنها از این طریق سعی در رفع مشکل دارند. به هیچ عنوان نباید این کارها را انجام دهید. شما باید این مشکل را درون بافت خانواده خود حل کنید. اگر بخواهید از بیرون جلوی این قضیه را بگیرید، پس از مدتی فرزندتان دوستان نامناسب جدیدی پیدا خواهد کرد. این مشکل ریشه درونی دارد و باید به جای پاک کردن صورت مسئله به حل مشکل بپردازید.
چه راهکارهایی برای مواجهه با دوستان نامناسب نوجوانان وجود دارد؟
مواجه شدن با دوستان نامناسب نوجوانان هرچند سخت است اما راهکارهایی دارد که به بهبود وضعیت کمک میکنند. برای اینکه فرزند شما دوستان نامناسب خود را ترک کند او را وارد محیطهای سالم و جدید کنید. برای نوجوان خود باید سرگرمیهای جدیدی ایجاد نمایید. برای مثال او را به کلاس نقاشی، ورزش، موسیقی، زبان و... بفرستید. سعی کنید خودتان هم تجربههای دوستی موفق داشته باشید تا فرزندتان بتواند از شما الگو بگیرد. اعتماد فرزندتان را جلب کنید و اجازه دهید مطمئن شود که او را قضاوت نخواهید کرد.
در مواجهه با دوستان نامناسب نوجوانان، فرزند خود را تشویق کنید تا برای حرکت در مسیر درست از یک مشاور نوجوان حرفهای کمک بگیرد. بسیاری از نوجوانان به حرفهای والدین خود اعتنایی ندارند. اما اگر همان حرفها را یک غریبه مثل روانشناس یا مشاور به آنها بگوید، دقت و توجه بیشتری خواهند داشت. تمام تلاش خود را برای افزایش عزت نفس فرزند خود به کار گیرید. فرزند شما باید تصویر مثبت و ارزشمندی از خودش در ذهن داشته باشد. فقط در این شرایط است که هیچ محیط یا فرد خطرناکی نمیتواند بر روی او تاثیر منفی بگذارد. اگر هیچ یک از راهکارهای گفته شده جواب نداد بهتر است مراجعه به مشاوره نوجوان صورت بگیرد.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل در مورد دوستان نامناسب نوجوانان و راهکارهای مواجهه با آنها صحبت کردیم. چون نوجوانان در سنین حساسی هستند بسیار مهم است که با چه کسی خو میگیرند و والدین باید به این موضوع توجه ویژهای داشته باشند.
