خودارضایی در نوجوانان؛ عوارض، علائم و راه های درمان و کاهش آن

خودارضایی در نوجوانان یکی از مسائلی است که همواره موجب نگرانی بسیاری از والدین نسبت به سلامت جنسی و روانی فرزندشان می‌شود و عوارض زیادی را برای نوجوانان به همراه دارد. در سنین نوجوانی به دلیل حساسیت بالا، احتمال بروز عادت‌های جدید وجود دارد. معمولا این پدیده را در نوجوانانی که بیشتر علاقه‌مند به انزوا و گوشه گیری هستند مشاهده می‌کنیم. در سنین نوجوانی افراد ممکن است با اختلالات و مشکلات روانی، اضطراب، افسردگی و… دست و پنجه نرم کنند. به همین جهت هم، روی به عاداتی می‌آورند که به صورت‌ موقتی سطح اضطراب و ناراحتی آن‌ها را کاهش دهد. خودارضایی که در واقع یک نوع اقدام به تحریک و ارضای جنسی به صورت مصنوعی است و ممکن است با ابزارهای مختلفی انجام شود. متاسفانه این موضوع می‌تواند باعث آسیب‌های جدی به اندام جنسی نوجوان شود و سلامت او را تحت تاثیر قرار دهد.

عوارض خودارضایی در نوجوانان

خودارضایی در نوجوانان اگر منجر به اعتیاد شود، عوارض جدی برای فرد خواهد داشت. زمانی که فرد بخواهد از خودارضایی به عنوان یک مکانیزم در مقابله با سایر مشکلات استفاده کند خطر اعتیاد به آن افزایش پیدا خواهد کرد. مثلا فرض کنید یک نوجوان به دلیل شرایط خاصی که دارد دچار اضطراب شدید یا افسردگی باشد. زمانی که این فرد متوجه شود با انجام خودارضایی در بدن او هورمون دوپامین ترشح می‌شود تمایل پیدا می‌کند که هر چه بیشتر این عمل را تکرار کند. معمولاً اکثر نوجوانان در چنین شرایطی معتاد به خودارضایی می‌شوند. متاسفانه انجام خودارضایی بیش از حد ممکن است اثرات بدی بر روی میل جنسی افراد بگذارد.

مثلا افراد معتاد به خودارضایی پس از مدتی به میزان قبل دوپامین در بدن آن‌ها آزاد نمی‌شود و از این رو ممکن است احساس لذت جنسی را چه در رابطه واقعی و چه از طریق خودارضایی از دست بدهند. مسئله دیگر نگاه جامعه و گروه خانواده و دوستان نسبت به پدیده خودارضایی است. به دلیل دید منفی که نسبت به این موضوع وجود دارد، فرد احساس شرمساری و خجالت می‌کند. اگر این احساس شرم و خجالت ادامه پیدا کند حتی ممکن است منجر به ایجاد مشکلات روانی عمیق برای نوجوان شود. از طرف دیگر خودارضایی ممکن است مقدار زیادی از وقت فرد را بگیرد و این در حالی است که سنین نوجوانی زمان توجه به فعالیت‌های تحصیلی، ورزشی و… است. خودارضایی فرد را منزوی می‌کند و او را از دوستان و اعضای خانواده دور خواهد کرد. از طرف دیگر انجام خودارضایی با استفاده از ابزارهای فانتزی و خطرناک ممکن است به بدن فرد آسیب برساند.

علائم و نشانه های عادت به خودارضایی

خودارضایی در نوجوانان به شکل اعتیاد گونه، علائمی دارد. معمولا نوجوان مدام به این عمل فکر می‌کند. در مکان‌های نامناسبی مثل محل کار، مدرسه، حمام عمومی و… دست به خودارضایی می‌زند. از خودارضایی به عنوان تسکینی برای اضطراب و دردهای خود استفاده می‌کند. به اندام جنسی خود آسیب می‌زند. عزت نفس پایینی پیدا کرده و احساس شرم و گناه از کاری که انجام می‌دهد دارد.

راه های کاهش و درمان عادت خودارضایی در نوجوانان

خودارضایی در نوجوانان زمانی که تبدیل به عادت شود، نگران کننده خواهد بود. به همین جهت بهتر است که والدین و نوجوانان تلاش کنند تا این عادت سوء را از بین ببرند. درست است که ترک هر عادتی ممکن است در ابتدا خیلی سخت به نظر بیاید. اما با تلاش می‌توان سخت‌ترین عادات را هم در طول زمان ترک کرد. یکی از بهترین راه‌ها ورزش کردن است. ورزش کردن باعث می‌شود تا آزادسازی دوپامین به شکل سالمی صورت پذیرد‌‌.

متاسفانه نوجوانان علاقه زیادی به محتواهای مستهجن دارند و به کمک آن‌ها خودارضایی می‌کنند. بهتر است که تا حد ممکن فرد در معرض محتوای مستهجن قرار نگیرد و لازم است این کار را کم کم انجام دهد. به طور کلی محرک‌های خودارضایی در اطراف فرد باید شناسایی شوند. اگر مشکل حاد است باید نوجوان خود را در جلسات مشاوره نوجوان یا مشاوره ترک و درمان خودارضایی شرکت دهید و از آن‌ها کمک بگیرید. مشغول شدن نوجوان به فعالیت‌های دیگر و همراهی با خانواده و دوستان نیز می‌توانند در ترک این عادت موثر باشند. نوجوان باید سرگرمی‌های جدیدی برای خود پیدا کند و تمام حواس خود را درگیر این سرگرمی‌های جدید کند.

سخن پایانی:

خودارضایی نوجوانان از مسائلی است که در صورتی که برای درمان آن اقدام نشود می‌تواند مشکلات زیادی را برای فرد به وجود بیاورد. بنابراین بهتر است که والدین با علائم و نشانه‌های خودارضایی آشنا باشند تا در صورت مشاهده آن‌ها، سریعتر برای درمان آن و جلوگیری از عوارض احتمالی اقدام کنند.