مشاوره اختلال خوردن (پرخوری و بی اشتهایی)

مشاوره اختلال خوردن (بی اشتهایی و پرخوری) یکی از مفید ترین انواع مشاوره ها است. این نوع مشاوره به افراد کمک می کند تا از شر ناراحتی های روانی که منجر به اختلال پرخوری یا بی اشتهایی عصبی می شوند، خلاص شوند. اختلال خوردن نشانه ای از وجود یک بیماری جدی در افراد است. بنابراین در صورت مشاهده و بروز علائم آن لازم است نسبت به درمان و رفع آن اقدام شود.

اختلال خوردن یا همان اختلال بی اشتهایی و پرخوری چیست؟

اختلال های خوردن، مخصوصا بی اشتهایی و پرخوری، نوعی بیماری عصبی و روانی است. در این بیماری، افراد یا پرخوری می کنند و چاق می شوند و یا به خود گرسنگی می دهند و از ترس بالا رفتن وزن، هیچ غذایی مصرف نمی کنند و این امر باعث ایجاد بیماری های گوارشی شوند (منبع).

دلایل اهمیت داشتن مشاور برای مشاوره اختلال بی اشتهایی و پر خوری

مهم ترین دلیل اهمیت داشتن مشاوراختلال خوردن این است که افراد مبتلا به این اختلال، کنترل خود بر روی نحوه خوردن و عادات غذایی شان را از دست می دهند. زیرا وسواس شدیدی نسبت به وزن و شکل اندام شان دارند. از این رو تمام تمرکز خود را بر روی وضعیت اندام شان می گذارند. در نتیجه صدمات جبران ناپذیری به سلامت جسمی و روانی خود وارد می کنند که گاهی منجر به مرگ آنان نیز می شود.

مشکلاتی که در جلسات مشاوره اختلال خوردن مورد بررسی قرار می گیرند:

۱: بی اشتهایی عصبی

۲: پر اشتهایی یا پر خوری عصبی

۳: مشکلات پرخوری

۴: اختلال محدودیت غذا یا بی اشتهایی.

بی اشتهایی عصبی چیست؟

بر اساس آن چه که در جلسات مشاوره  اختلال خوردن به آن پرداخته می شود، بی اشتهایی عصبی، خودداری از مصرف غذا به میزان لازم است. در نتیجه فرد به شدت دچار کاهش وزن می شود. در این نوع اختلال خوردن بی اشتهایی، با وجودی که فرد کاهش وزن شدیدی را تجربه می کند، اما همچنان با ترس از خوردن و چاق شدن روبه رو است. بنابراین از خوردن پرهیز می کند و مدام در حال انکار کاهش وزن است و همچنان معتقد است که اضافه وزن دارد.

نشانه های مشکلات  اختلال پرخوری که در جلسات مشاوره پرخوری و بی اشتهایی مورد بررسی قرار می گیرند:

۱: داشتن سرعت بالا در غذا خوردن.

۲: پرخوری غیر قابل کنترل به مدت یک بار در هفته که سه ماه به طول بیانجامد.

۳: خوردن حجم بالای غذا تا جایی که فرد در بدن خود احساس درد و ناراحتی کند

۴: احساس عدم کنترل فرد بر روی میزان غذایی که مصرف می کند

۵: خوردن مقدار زیادی غذا حتی بعد از سیر شدن کامل

۶: افسردگی و ایجاد احساس ناراحتی از خود بعد از خوردن مقدار زیاد غذا

۷: مصرف وعده های غذایی به دلیل عدم کنترل و خجالت از مصرف بالای غذا

نشانه ها و دلایل بی اشتهایی که در جلسات مشاوره مطرح می شوند کدامند:

۱: خودداری از خوردن غذا به دلیل حسی که فرد نسبت به ظاهر و یا رنگ غذا دارد

۲: از دست دادن مقدار زیادی وزن

۳: عدم دستیابی افراد به وزن و قد مورد نظر

۴: کمبود بیش از اندازه مواد مغذی در بدن

۵: عادت به مصرف مکمل های غذایی

۶: مختل شدن عملکرد اجتماعی و روانی افراد

نکته:بی اشتهایی ارتباطی با وزن و یا در دسترس بودن و یا نبودن غذا ندارد. همچنین به دلیل بی اشتهایی و یا پر خوری و یا وجود بیماری دیگر رخ نمی دهد.

مشکلات دیگری که در جلسات مشاور اختلال خوردن به آن ها پرداخته می شود:

۱: اختلال نشخوار: در این نوع اختلال فرد بعد از مصرف غذا آن را بالا می آورد.

۲: ارتورکسی: این اختلال را نوعی اعتیاد و یا وسواس در غذا می نامند. به این شکل که افراد کنترل خود را بر روی مقدار مصرفی بعضی از غذا ها از دست می دهند.

چه افرادی در معرض اختلال خوردن هستند؟

بر اساس آن چه که در جلسات اختلال خوردن(پرخوری و بی اشتهایی) مطرح می شود برخی افراد بنا به دلایلی دچار این اختلال پرخوری می شوند. معمولا افراد افسرده، معتادان به مصرف الکل، افرادی که از استرس مزمن رنج می برند، ورزشکاران، مدلینگ ها و زنان از جمله این افراد هستند.

عوامل ایجاد کننده اختلال خوردن(پرخوری و بی اشتهایی)

کارشناسان مشاوره و درمان اختلال خوردن، عوامل زیادی را در ایجاد این نوع اختلال دخیل می دانند. شرایط محیطی، ویژگی های ژنتیکی، سلامت روانی و باید ها و نباید های اجتماعی از جمله این عوامل هستند.

پیشنهاد کارشناسان مشاوره و درمان اختلال خوردن درباره راه های رفع این بیماری:

کارشناسان اختلال پرخوری یک سری راهکار ها را ارائه داده اند و آن ها را درمان پایه و اولیه نامگذاری کرده اند. برخورداری از یک تغذیه مناسب، به تعادل رساندن فعالیت بدنی و ورزش و پرهیز از رفتارهای غیر معمول مثل تخلیه معده از جمله راهکار های اولیه هستند. علاوه بر آن انجام روان درمانی و دارو درمانی نیز پیشنهاد های دیگری هستند که کارشناسان آن ها را ارائه می دهند.

برنامه های مهم جهت مشاوره اختلال خوردن

۱:یک مشاوره مناسب و کارآمد تغذیه ای به افراد مبتلا:

 مشاور تغذیه نقش موثری در درمان این نوع اختلال دارد. او با استفاده از دانش و آگاهی خود می تواند اطلاعات مفیدی درباره مواد غذایی و خواص آن ها در اختیار بیماران بگذارد. از این رو آنان را با واقعیت روبه رو کرده و با اصلاح الگوهای مصرف غذا آشنا می کند.

۲: انجام مراقبت های پزشکی و نظارت به روند درمان بیمار:

این مورد اغلب با بستری کردن بیمار در بیمارستان همراه است. گاهی اوقات افراد به دلیل شدت اختلال خوردن صدمات شدیدی را متحمل می شوند که جهت درمان و جلوگیری از تداوم آن ها لازم است در بیمارستان بستری شوند.

۳: تجویز دارو:

گاهی مشاوره اختلال خوردن و تغذیه ای شامل تجویز و مصرف دارو نیز می شود. زیرا در برخی موارد انجام مشاوره به تنهایی جوابگو نمی باشد. از این رو از برخی داروها برای کنترل اشتها و منحرف کردن ذهن و فکر درباره غذا استفاده می شود. داروهای ضد افسردگی، ضد استرس از جمله این دارو ها هستند.

۴: انجام جلسات روان درمانی برای فرد بیمار( اختلال خوردن):

در جلسات مشاوره اختلال خوردن و تغذیه ای یک سری راه حل هایی ارائه می شوند که به راه حل های روان درمانی معروف اند. این راه حل ها به افراد کمک می کنند تا از یک الگوی معمول غذایی پیروی کنند. روان درمانی باعث رفع اختلال اشتها در بیماران مبتلا به پرخوری عصبی می شود. در این نوع درمان اموزش های مفیدی به بیماران داده می شود تا عادت های مفید غذایی را بیابند و آن ها را در زندگی روزمره خود به کار بگیرند.

۵: انجام جلسات روان درمانی گروهی و خانوادگی:

مشاوره و رفع مشکلات اختلال خوردن، شامل جلساتی می شود که به جلسات روان درمانی معروف اند. این جلسات گاهی به صورت فردی تنها برای بیمار و گاهی هم به صورت گروهی و خانوادگی برگزار می شوند. هدف از برگزاری جلسات روان درمانی گروهی پیشنهاد و ارائه روش های درمانی به خانواده در جهت کمک به عضو بیمار خانواده است.

هدف از انجام مشاوره برای اختلال خوردن

هدف مشاوره اختلال خوردن پیشگیری از بروز مشکلات و بیماری های جدی در افرادی است که به نوعی درگیر این اختلال خوردن شده اند.  مشاوره  اختلال خوردن به افراد مبتلا به اختلال خوردن کمک می کند تا به زندگی عادی و روزمره خود بازگردند و از زندگی با کیفیتی برخوردار شوند. جلوگیری از بروز مشکلات جدی جسمی مانند بیماری‌های قلبی و کلیوی، رفع مشکلات رشد در افراد مبتلا از جمله مهم ترین اهداف انجام این نوع مشاوره می باشند. برطرف کردن مشکلات اجتماعی مانند برقراری ارتباط با دیگران و درمان افسردگی و جلوگیری از خودکشی و مرگ دیگر اهداف این نوع مشاوره هستند.

مشکلات جسمی که در جلسات مشاوره اختلال بی اشتهایی تشخیص داده می شوند

گاهی در جلسات مشاوره و درمان اختلال خوردن نشانه هایی توسط مشاور رویت می شوند که سبب توقف مشاوره و ارجاع بیمار به بیمارستان می شوند. این نشانه ها و علائم عبارتند از:

۱: غش کردن و از حال رفتن بیمار.

۲: ضعف شدید.

۳: سرگیجه و احساس خستگی شدید.

۴: تاخیر در نشانه های بلوغ در نوجوانان.

۵: بی حسی در دست و پاها.

۶: عدم تمرکز بیمار.

سخن پایانی:

مشاوره اختلال خوردن (پرخوری و بی اشتهایی) یکی از موثر ترین راه ها برای رفع مشکلات مربوط به تغذیه است که به واسطه مشکلات عصبی و روانی متوجه افراد می شوند. این نوع مشاوره شامل راهکارهای مفیدی است که در صورت اجرا بعد از طی چندین جلسه افراد را به زندگی عادی و ایده آل باز می گردانند.