مشاوره رفع و کاهش اضطراب(استرس)امتحان در دانش‌آموزان، نوعی مشاوره است که طی آن استرس و اضطراب عملکردی افراد کنترل و رفع می شود. این اضطراب، اغلب علی رغم آمادگی کافی برای امتحان و به دلایل متعددی روی می دهد. به گونه ای که عملکرد مثبت فرد را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین این نوع مشاوره با هدف کمک به نوجوان و در جهت کنترل و رفع استرس و بالابردن کیفیت عملکرد او انجام می شود. لازم به ذکر است که با وجود تکنیک های کاملا کاربردی که در این زمینه وجود دارند، می توان این معضل را در دانش‌آموزان به کلی درمان کرد.
فهرست مطالب
اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان چیست؟(راه‌های رفع اضطراب امتحان)
پیش از پرداختن به موضوع مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان، لازم است با مفهوم این نوع اضطراب آشنا شویم. همچنین بهتر است بدانیم، چنین اضطرابی چگونه و تحت تاثیر چه عواملی به وجود می آید. در تعریف اضطراب امتحان باید گفت که به استرس و نگرانی بیش از اندازه ای گفته می‌شود که در زمان امتحانات در نوجوانان ایجاد می‌شود. چنین حالتی معمولا با دیدن برگه امتحان، قرار گرفتن در حال و هوای سالن امتحان و یا از شب قبل از امتحان ایجاد شود. حتی گاهی فکر کردن به خود امتحان باعث بروز چنین حالتی در افراد می شود.
مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان و نشانه های آن
بر اساس اطلاعاتی که در مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان به افراد داده می شوند، علائم و نشانه های بروز این حالت عبارتند از:
- علائم جسمی:
حالت تهوع، دل درد، احساس تنگی نفس و تپش قلب از جمله نشانه ها و علائم جسمی اضطراب امتحان هستند.
- علائم شناختی:
در مشاوره اضطراب امتحان در نوجوانان، علائم شناختی جزء خطر ناک ترین علائم معرفی می شوند. زیرا سبب از دست دادن تمرکز و همچنین فراموش کردن تمام مطالب خوانده شده می شوند. علاوه بر آن، نوجوان مدام با خود تکرار می کند که نتیجه خوبی نمی گیرم، شکست می خورم و بسیاری از افکار و تصورات منفی دیگر.
- علائم هیجانی:
استرس و اضطراب، جزء گروه هیجانات به شمار می آیند. به همین جهت، تجربه حالت هایی مانند دل شوره و نگرانی جزء علائم هیجانی به شمار می آیند.
- علائم رفتاری:
در مشاوره اضطراب امتحان در نوجوانان، هر نوع رفتاری که نوجوان در واکنش به اضطراب از خود نشان می دهد را علائم رفتاری می گویند. عدم حضور در جلسه امتحان، گریه کردن و بسیاری از رفتار های واکنشی دیگر از جمله علائم رفتاری به شمار می آیند.
مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان و دلایل ایجاد آن
در جریان جلسات مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان، دلایل آن به شکلی کاملا اصولی مورد بررسی قرار می گیرند. این دلایل عبارتند از:
- داشتن تجربه ای ناموفق در گذشته:
تجربیات گذشته، یکی از مهم‌ترین نکاتی هستند که یک نوجوان برای ارزیابی خود به آن ها استناد می کند. زمانی که نوجوان در تجربیات گذشته خود عملکرد مناسبی نداشته است این احساس به او دست می دهد که در این امتحان نیز به همان گونه عمل می کند. چنین باوری سبب ایجاد استرس و ترس در او می شود.
- میزان بالای اهمیت امتحان:
هر چه قدر اهمیت امتحان پیش رو بالا باشد، نوجوانان بیشتر دچار اضطراب می شوند. به عنوان مثال در امتحانات پایانی سال، بروز استرس در دانش آموزان بیشتر از زمانی است که امتحانات نوبت اول را سپری می کنند.
- نگرانی از ارزیابی دیگران:
در مشاوره اضطراب امتحان در نوجوانان، این حالت جزء اضطراب‌های عملکردی معرفی می شود. بنابراین دانش آموزانی که نسبت به نظرات دیگران حساس هستند و یا در گذشته بیش از اندازه تحت تأثیر قضاوت قرار گرفته اند، بیشتر دچار این نوع اضطراب می شوند.
- تعامل نامناسب جسم و ذهن:
زمانی که نوجوان نظر و دیدگاه نامناسبی نسبت به امتحان داشته باشد، احساس می کند که در معرض اتفاق بدی قرار می گیرد. در نتیجه بدن او شروع به ترشح هورمون آدرنالین می‌کند. ترشح ادرنالین سبب بروز نشانه های جسمی مانند بالا رفتن ضربان قلب و همچنین تند شدن تنفس می شود.
- ضعف در اعتماد به نفس:
عدم اعتماد به توانایی های خود و باور نداشتن به این که می توان این مرحله مهم را با موفقیت طی کرد، سبب ایجاد اضطراب و استرس در نوجوان می شود.
علاوه بر موارد فوق، دلایل دیگری هم می‌توانند باعث ابتلای نوجوانان به اضطراب امتحان شوند. برای آگاهی بیشتر در این باره می‌توانید به صفحه مشاوره نوجوانان در سایت مهمید مراجعه کنید و دلایل دیگر این اتفاق و راه‌های غلبه بر آن را ببینید.
راه های رفع استرس و اضطراب امتحان در نوجوانان
در جریان برگزاری جلسات مربوط به مشاوره اضطراب (استرس)امتحان در نوجوانان، راه های موثری برای درمان این حالت عنوان می شوند. این راه ها عبارتند از:
- در دست گرفتن جریان افکار:
اگر بتوان نوجوان را متقاعد کرد که اضطراب او به دلیل افکار منفی است که او مدام به آن ها فکر می کند، به طور حتم قدم اول برای درمان مشکل او برداشته شده است. هر گاه دانش آموز نوجوان این موضوع را بپذیرد سعی می کند کنترل افکارش را در دست بگیرد. در نتیجه افکار منفی و مخرب را از خود دور می کند و بر استرس خود غلبه می کند.
- بررسی دلایل ایجاد اضطراب امتحان:
بررسی دلایل ایجاد اضطراب یکی از بهترین راه ها برای کنترل افکار منفی در ذهن نوجوان است.
- ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی:
ورزش کردن و انجام فعالیت های بدنی به نوجوانان کمک می کند تا از لحاظ جسمانی آمادگی بیشتری برای انجام امتحان پیدا کنند. همچنین از لحاظ روحیه نیز در شرایط مناسبی قرار می گیرند.
اهمیت تکنیک‌های آرام‌سازی در کنترل اضطراب امتحان
در مشاوره اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان، تاکید زیادی بر روی انجام تکنیک های آرام سازی می شود. زیرا با انجام این تکنیک ها می توان بدن را در حالت ریلکس قرار داد. در نتیجه تا حد زیادی از میزان استرس افراد کم می شود. مراقبه، تنفس مناسب و ریلکسیشن از جمله این تکنیک ها هستند.
سخن پایانی
مشاوره رفع و کاهش اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان، یکی از بهترین راه ها جهت کنترل حالت استرس در دانش آموزان نوجوان است. اگر در خانواده شما، چنین نوجوانی زندگی می کند که دچار استرس و بعضاً فرار از امتحان است، سعی کنید در اسرع وقت او را به یک مرکز مشاوره ببرید تا در جلسه مشاوره، با استفاده از فنون و تکنیک های مناسب، درمان اضطراب او انجام شود.
