ترس و فوبیای کودک جزء مسائل نگران کننده رشد کودک، برای والدین به شمار میآیند. از این رو قصد داریم راجع به این موضوع اطلاعات تکمیلی را در اختیار شما قرار دهیم. ترسها میتوانند بخش جدایی ناپذیری از زندگی یک کودک باشند. در هر حال والدین اغلب در تلاش هستند تا حین تجربه ترس در کنار فرزندان خود باشند و به آنها تسکین دهند. درجلسات مشاوره کودک و مشاوره و درمان ترس، نکات مهم و مفیدی در این رابطه مطرح می شود. باید بدانید که همیشه در کنار کودکان بودن قرار نیست دردی را دوا کند. باید به فرزندان خود یاد بدهید که چگونه به صورت مستقل با ترسهای خود رو به رو شوند. با این کار آنها بدون دخالت شما اعتماد به نفس و استقلالی را به دست میآورند که در آینده نیز تاثیرات مثبتی بر روی زندگی آنان خواهند گذاشت. فوبیا حالت شدید ترس است. گاهی فوبیاها میتوانند به شدت زندگی کودک را مختل کنند. بنابراین شناسایی و درمان به موقع آنها اهمیت زیادی دارد. در ادامه به بررسی انواع مختلفی از ترس و فوبیای کودک میپردازیم.
فهرست مطالب
انواع ترس و فوبیای کودک
ترس و فوبیای کودک به اشکال و انواع مختلفی قابل ظهور است. یکی از این انواع، فوبیای خاص نام دارد. در این شرایط یک موقعیت یا شرایط خاص کودک را دچار اضطراب بیش از اندازه میکند. هر زمان که کودک در آن شرایط خاص قرار بگیرد، اضطراب شدید هم به دنبال او خواهد آمد. کودک در این شرایط سعی دارد تا از آن شی یا شرایط خاص دوری کند. ترسی که کودک در این حالت تجربه میکند فراتر از حد معمول است و فعالیتهای عادی و روزمره او را با اختلال جدی مواجه میکند. برخی از فوبیاها به صورت رایجتری میان کودکان دیده میشوند. ترس از ارتفاع، پرواز، خون، حیوانات و حشرات در این دسته قرار دارند. نوع دیگری از فوبیا اختلال هراس است. در واقع کودک به صورت غیر منتظره دورهای از ناراحتی یا ترس شدید را تجربه میکند که با علائم مخصوصی همراه است.
سرگیجه، تنگی نفس، از دست دادن کنترل، افزایش ضربان قلب، لرزش و… از جمله مهمترین علائم اختلال هراس هستند. علائمی که اشاره کردیم معمولا بعد از حدود ۱۰ دقیقه به اوج میرسند و میتوانند تا ساعتها نیز ادامه داشته باشند. آگورافوبیا نیز از دیگر موارد ترس و فوبیای کودک است که آن را معادل با ترس از فضاهای باز میدانند. معمولا آگورافوبیا با ترس از حملات پانیک نیز ارتباط دارد. اختلال اضطراب اجتماعی هم از اختلالات مهم مربوط به ترس و فوبیای کودک است. کودکانی که دارای اختلال اضطراب اجتماعی هستند، از موقعیتهای اجتماعی یا تعامل با هم سن و سالهای خودشان ترس دارند. مثلا حین بازی در یک نمایشنامه مدرسه یا سخنرانی در مقابل کلاس ترس و اضطراب شدیدی تجربه میکنند. اختلال اضطراب جدایی نیز مورد دیگری است که میتواند در فعالیتهای روزمره فرد اختلال ایجاد کند. کودکانی که اختلال اضطراب جدایی دارند نمیتوانند از والدین خود جدا بمانند.
ریشه ترسهای کودکان
ترس و فوبیای کودک ممکن است در اثر عوامل مختلفی به وجود بیاید. در واقع علل فوبیا هم میتوانتد ژنتیکی و هم محیطی باشند. یک مثال میزنیم. اگر کودکی اولین برخوردش با یک شی یا موقعیت خاص، برخوردی ترسناک باشد ممکن است دچار فوبیا شود. مواردی هستند که میتوانند به شکل گیری فوبیا در کودکان کمک کنند. کودکانی که با مشکلات مربوط به بهداشت روانی در خانوادههای خود روبرو هستند یا کسانی که رویدادهای منفی و تلخی را در اوایل دوران کودکی تجربه کردهاند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. برخی از شرایط جسمانی هم ممکن است در این راستا اثرگذار باشند. بعضی از داروها، مشکلات جسمی مثل تیروئید یا آریتمی قلبی و… همگی منجر به تشدید علائم ترس و اضطراب میشوند.
علائم ترس و فوبیای کودک
ترس و فوبیای کودک همواره با علائم شایعی همراه است که در این قسمت به بررسی آنها میپردازیم. البته جا دارد اشاره کنیم که هر کودکی ممکن است علائم خاصی از خود بروز دهد. افزایش ضربان قلب رایجترین واکنشی است که از نظر جسمی در کودک میبینیم. تعریق، لرزش بدن یا دستها، گر گرفتگی و… از جمله حالاتی هستند که کودک در موقعیت ترس تجربه میکند. کودکان بسته به میزان ترسی که از موقعیت دارند ممکن است دچار احساس خفگی و تنگی نفس شوند و درد یا ناراحتی قفسه سینه را تجربه کنند. احساس سرگیجه یا ضعف نیز از دیگر حالات رایج هنگام ترس است. ترس از مردن، ترس از دست دادن و… از احساساتی هستند که ترس و فوبیای کودک از یک رویداد خاص را نشان میدهند. معمولا پیشبینی میشود که اگر کودکان حداقل ۴ علامت از موارد مذکور را داشته باشند، دچار حملات پانیک میشوند. در صورت بروز این علائم هرچه سریعتر موضوع را با متخصص در میان بگذارید.
کلام آخر
برای اینکه مشکل ترس و فوبیای کودک شما تشدید نشود، بهتر است درمان را با مراجعه به متخصص شروع کنید. شیوه درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک شما وابسته است. فوبیاها قابل درمان هستند و از این بابت جای نگرانی نیست. درمانهای فردی، خانواده درمانی، رفتار درمانیهای شناختی و گاهی داروها میتوانند به بهبود وضعیت کودک کمک کنند.
