وجود تیک در کودکان مشکلی است که پدر و مادرها نگران آن هستند. در این مقاله هر آن چه که در رابطه با اختلال تیک در کودکان لازم است بدانید را به طور کامل توضیح خواهیم داد. معمولاً تماشای حرکات یا صداهای تکراری برای والدین امری خوشایند نیست. تیکها در واقع همان حرکات و صداهای تکراری و غیر ارادی هستند. ممکن است کودک شما مدام گلویش را صاف کند، شانههایش را بالا بیندازد و… . اینها ممکن است نشان دهنده وجود تیک در فرزندتان باشند. متخصصین مغز و اعصاب معتقدند که تیک در کودک میل او به یک حرکت یا تولید صدای تکراری است و برای ایجاد احساس آرامش یا کاهش تنش به صورت غیر ارادی صورت میگیرد.
بزرگسالان میتوانند به راحتی تنشهای خود را به زبان بیاورند و راجع به آن صحبت کنند. اما بچهها قادر به این کار نیستند. معمولاً حداقل باید به سن ۱۰ سالگی برسند تا بتوانند احساسات خود را به راحتی بیان کنند. تیک در کودکان از سنین ۵ الی ۶ سالگی شروع میشود و پیش از رسیدن به سن نوجوانی به اوج خود میرسد. ممکن است در این زمان تیکها شدیدتر هم شوند اما پس از نوجوانی به شکل قابل توجهی کاهش پیدا میکنند.
فهرست مطالب
انواع تیک عصبی در کودکان
وجود اختلال تیک در کودکان به اشکال مختلفی خود را نشان میدهد. به طور معمول تیکها به دو شکل هستند. تیکهای حرکتی و تیکهای صدایی. تیکهای حرکتی تیکهایی هستند که باعث میشوند فرد به صورت غیر ارادی حرکت کند. تیکهای صدایی هم موجب تولید صداهای تکراری از سوی کودک میشوند. تیکهای حرکتی رایج به شکل پلک زدن، بالا دادن شانهها، ساییدن صورت و… هستند. برخی مدام گلوی خود را صاف میکنند. حتی پیش آمده که والدین در این شرایط کودک را نزد پزشک میبرند چون فکر میکنند که فرزند آنها گلو درد دارد یا اینکه دچار آلرژی شده است. در صورتی که این اختلال به وجود تیک در کودک برمیگردد. ممکن است در برخی از برنامههای تلویزیونی یا فیلمها دیده باشید که افراد دارای تیک به صورت غیر قابل کنترل فحش میدهند یا الفاظ نامناسبی به کار میبرند. این هم یک نوع تیک نادر از نوع صوتی در میان کودکان است.
طول دوره و علل ابتلا به اختلال تیک عصبی در کودکان چقدر است؟
وجود تیک در کودکان ممکن است برای افراد مختلف طول دورهی متفاوتی داشته باشد. اگر کودک شما تیکی داشته که کمتر از یک سال به طول انجامیده، در واقع او یک اختلال تیک گذرا را تجربه کرده است. گاهی نیز اختلال تیک احتمال دارد بیشتر از یک سال طول بکشد که آن را به عنوان اختلال تیک پایدار نیز میشناسند. ممکن است برایتان جالب باشد که بدانید ریشه تیکها به چه چیزی برمیگردد. متخصصین این حوزه بر این باورند که هنوز نمیتوان به صورت قطعی چگونگی یا چرایی بروز تیکها را توضیح داد.
با وجود مطالب فوق اعتقاد کلی بر این است که وجود تیک در کودکان به اختلال در مغز برمیگردد. ممکن است کسانی که سابقه تیک در خانواده آنها بوده، مبتلا به تیک شوند؛ اما ژنتیک جزء عوامل بروز تیک در کودکان به شمار نمیرود. تیک ممکن است در کودکانی که مبتلا به اختلالات دیگر نظیر بیش فعالی، اختلالات اضطرابی و وسواس فکری هستند بیشتر دیده شود. همه این اختلالات را میتوان به نوعی با هم مرتبط دانست. اضطراب، مشکلات رفتاری، اختلالات خواب و… معمولاً با تیک همراه هستند.
راه های درمان اختلال تیک عصبی در کودکان چیست؟
وجود تیک در کودکان امری آزار دهنده برای والدین است و والدین به دنبال این هستند تا به رفع مشکل فرزند خود بپردازند. اگر فرزند شما هم دچار چنین اختلالی است، توصیههایی را که در ادامه مطرح میکنیم مورد توجه قرار دهید. شما پیش از هرچیز باید بدانید که چه چیزی تیکها را بدتر میکند. اضطراب و استرس مؤثرترین نقش را در تشدید تیکهای کودکان دارند. سعی کنید کمتر در مورد تیک کودک خود جلوی او صحبت کنید. تیکها پیشنهاد پذیر هستند.
فکر کردن و توجه به وجود تیک در کودکان باعث میشود تا تیکها به شکل شدیدتری خود را نشان دهند. بهتر است تمرکز خود را روی چیزهای دیگری مثل مهارتها و ویژگیهای مثبت فرزند خود بگذارید. ممکن است اختلال عصبی کودک شما و رفتارهای نادرستی که در مواجهه با آن انجام میدهید بر روی عزت نفس فرزند شما تاثیر منفی بگذارد. اگر با او مثل یک بیمار رفتار کنید تصویر ذهنی غیر قابل قبولی از خودش خواهد داشت. تا حد ممکن کودک خود را از موقعیتهای استرس زا دور کنید و خودتان با ایجاد تنش و اضطراب، شرایط را برای فرزندتان سخت نکنید. در آخر اگر احساس کردید برای حل این مشکل به کمک نیاز دارید حتماً به مشاور کودک مراجعه کنید.
کلام آخر
وجود اختلال تیک عصبی در کودکان مسئلهای نیست که زندگی فرزندتان را با اختلالات جدی مواجه کند. بنابراین نباید در این شرایط ناامید شوید یا به کودک خود سخت بگیرید. حتماً از وجود یک فرد متخصص برای مشاوره و کنترل موقعیت کمک بگیرید. ممکن است رفتارهایی را ناخودآگاه انجام دهید که شرایط کودکتان را بدتر کند. با ایجاد سرگرمی جدید و شرایط آرام در محیط خانواده به بهبود وضعیت کودک خود کمک کنید. ممکن است درمان تیک کمی طول بکشد. در این شرایط نباید ناامید شوید. کودک باید همراهی والدین را حس کند و از آنان حس مثبت و کافی بودن دریافت نماید.