اضطراب و استرس در نوجوانان یک پدیده همه‌گیر است. استرس و اضطراب در کوتاه مدت خیلی چیز بدی نیست. اندکی استرس فرد را وادار می‌کند تا درس بخواند، در کلاس موسیقی به طور منظم شرکت کند و… . اما استرس به صورت مزمن و در طولانی مدت سلامت روانی و جسمانی فرد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. همین چند وقت اخیر همه گیری ویروس کرونا منجر به افزایش سطح اضطراب و استرس در نوجوانان شد. استرس سمی باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن نوجوان تضعیف شده و فرد علاوه بر بیماری‌های جسمی، با انواع مختلفی از اختلالات روانی نظیر افسردگی رو به رو می‌شود. در این مقاله به صورت کامل در مورد ریشه، علائم و راه‌های مدیریت استرس و اضطراب بحث کرده‌ایم.
لطفاً تا پایان همراه ما باشید.
فهرست مطالب
ریشه اضطراب و استرس در نوجوانان چیست؟
اضطراب و استرس در نوجوانان همیشه به استرس در بزرگسالان شبیه نیست. اما با این حال یک سری راه‌های مشترک برای مواجه شدن با شرایط استرس زا وجود دارند که برای همه کارساز هستند. استرس در نوجوانان ریشه‌های گوناگونی دارد. یکی از منابع اصلی ورود اضطراب و استرس به نوجوانان محیط مدرسه است. پیدا کردن دوست، برخورد با قلدرهای مدرسه، کنار آمدن با معلم‌ها و سخت گیری‌های آنان همگی جزء منابع استرس هستند. نوجوانان در این دوره از زندگی تحت فشار روانی ناشی از کنکور و ورود به دانشگاه قرار دارند که خود عامل مهمی برای افزایش نگرانی و استرس به شمار می‌رود. همه‌ی مشکلات نوجوانان به محیط مدرسه برنمی‌گردند. گاهی اوقات منشأ این اضطراب و استرس در نوجوانان را باید در محیط خانواده جست و جو نمود.
بسیاری از نوجوانان در شرایط خانوادگی نامساعدی زندگی می‌کنند. برای مثال درگیر طلاق والدین، از دست دادن پدر یا مادر، خشونت در خانه و… هستند. گاهی اوقات به دنیا آمدن یک فرزند جدید و معطوف شدن تمام توجهات به سمت او زندگی نوجوان را با تنش مواجه خواهد کرد. همسالان نوجوان علی‌رغم اینکه در کاهش اضطراب و استرس کمک کننده هستند، می‌توانند منبع استرس هم باشند. برخی نوجوانان برای اینکه اصطلاحا پیش هم سن و سال‌هایشان کم نیاورند، دست به انجام کارهایی می‌زنند که عواقب خطرناکی برای آن‌ها دارد. مثلا وارد روابط عاطفی نادرست می‌شوند. ممکن است به مصرف سیگار، مواد مخدر، نوشیدن مشروبات الکلی و… روی بیاورند. زمانی که نوجوانان کاری خلاف ارزش‌های خود انجام می‌دهند، با استرس و اضطراب ناشی از آن دست و پنجه نرم خواهند کرد.
علائم اضطراب و استرس در نوجوانان چیست؟
در این قسمت از بحث در مورد علائم اضطراب و استرس در نوجوانان با همدیگر صحبت می‌کنیم. از نشانه‌های واضح اضطراب می‌توان به تحریک پذیری و عصبانیت اشاره کرد. نوجوانانی که استرس شدیدی را تجربه می‌کنند دچار تغییر در رفتار و منش می‌شوند. برای مثال اگر نوجوان در طول زندگی خود فرد فعالی بوده، دیگر تمایلی ندارد که محیط خانه را ترک کند. چنین تغییری را می‌توان یک نوع زنگ خطر تلقی کرد. اضطراب و استرس در نوجوانان عادی‌ترین فعالیت‌های آنان را با اختلال مواجه خواهد کرد. برای مثال نوجوانان مضطرب اغلب خواب راحتی ندارند، ممکن است دائم احساس خستگی یا خواب آلودگی داشته باشند اما با این حال نتوانند شب‌ها به راحتی به خواب بروند.
برخی از نوجوانان هم وضعیت برعکس دارند. این دسته بیش از اندازه می‌خوابند و ترجیح می‌دهند همیشه در رخت خواب باشند. از این رو تنبلی و رخوت در زندگی آنان پررنگ است. اضطراب و استرس عادات غذایی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مضطرب یا پرخوری می‌کنند یا اینکه اصلا تمایلی به صرف وعده‌های غذایی ندارند. هر دو حالتی که مطرح کردیم می‌توانند تهدید جدی علیه سلامت فرد به شمار آیند. نوجوانانی که زندگی پر تنش و پر از اضطرابی دارند معمولا بیشتر از هم سن و سال‌های خود دچار مریضی‌های جسمی، ویروس‌ها و… می‌شوند. سردرد، معده درد و… نیز از علائم شایع جسمی وجود استرس است.
چگونه می‌توانیم اضطراب و استرس را مدیریت کنیم؟
اضطراب و استرس در نوجوانان نیاز به مدیریت دارد. اگر فرد یا والدین او نسبت به این موضوع بی‌توجه باشند، مخاطرات جدی را پیش رو خواهند داشت. یکی از راه‌های کاهش استرس داشتن خواب کافی و مفید است. بهتر است نوجوانان حداقل ۸ ساعت خواب شبانه را تجربه کنند. برای داشتن خوابی آرام ۱ ساعت قبل از خوابیدن، تمام عوامل مزاحم مثل گوشی، تبلت، لپ تاپ و… باید از فرد دور بمانند. بهتر است نوجوانان حتی گوشی خود را بیرون از اتاق خواب شارژ کنند. از بهترین کارهایی که برای کاهش استرس می‌توان انجام داد ورزش کردن است.
برای کاهش اضطراب و استرس در نوجوانان بهتر است هر فردی در یک رشته ورزشی به صورت جدی فعالیت کند. فرد مضطرب باید جسم خود را از سکون و رخوت نجات دهد. از راه‌های کاهش اضطراب می‌توان به مدیتیشن، سفر به طبیعت، خلوت کردن و… اشاره کرد. برای اینکه اضطراب نوجوان ریشه‌یابی شود، کمک گرفتن از یک روانشناس ضرورت دارد. بهتر است قبل از حاد شدن مشکل، این کار انجام شود. از دیگر کارهایی که خیلی راحت است و بدون هیچ هزینه‌ای در هر جایی می‌توان آن را انجام داد نوشتن است. نوشتن از میزان اضطراب و استرس غیرمنطقی فرد می‌کاهد. راه‌های گفته شده در کنار هم می‌توانند بهترین عملکرد را داشته باشند.
اگر همه راه‌های گفته شده را انجام دادید و نتیجه مطلوبی نگرفتید می‌توانید به مشاوره نوجوان و یا مشاوره استرس و اضطراب مراجعه کنید.
در مواقعی هم ممکن است نوجوانان به دلیل امتحانات خود دچار استرس و اضطراب شوند که در چنین مواقعی بهتر است به مشاوره رفع و کاهش اضطراب (استرس) امتحان در نوجوانان مراجعه شود.
سخن پایانی
در این مقاله ریشه‌ها، علائم و راه‌های درمان اضطراب و استرس در نوجوانان را به طور کامل بررسی کردیم. اگر علائم استرس و اضطراب را در نوجوان خود مشاهده می‌کنید بهتر است که حتماً آن را به صورت ریشه‌ای حل کنید و در صورت لزوم به مشاور مراجعه کنید.
