لجبازی کودکان 4 ساله؛ علت و نحوه برخورد با آن ها

لجبازی کودکان 4 ساله چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟ آیا کودک 4 ساله شما از پوشیدن لباس‌هایی که برایش خریده‌اید امتناع می‌کند؟ آیا وقتی قرار است از خانه خارج شود، لجبازی کرده و سوار ماشین نمی‌شود؟ آیا مدام غُر می‌زند که به لباس‌ها یا جوراب‌های جدید نیاز دارد؟ از خوردن غذا امتناع می‌کند، یا وقتی همه چیز به وفق مرادش نیست، دست‌های کوچکش را بالا می‌گیرد و جیغ می‌زند یا گریه می‌کند؟ آیا زمانی که کودک دیگری بخواهد با او بازی کند، اسباب بازی‌هایش را قایم می‌کند یا اجازه نمی‌دهد کسی به وسایلش دست بزند؟

اگر پاسخ‌تان به یکی از سوالات مطرح شده در بالا مثبت بود یا مشکلات مشابه لجبازی کودکان 4 تا 5 ساله را داشتید، بدانید که شما تنها پدر و مادر یا سرپرستی نیستید که با این مسائل دست و پنجه نرم می‌کند. پس خونسرد باشید و ادامه این مطلب را مطالعه کنید تا علت و نحوه برخورد با لجبازی در کودکان 4 ساله را به طور کامل بررسی کنیم.

لجبازی کودکان 4 ساله چه معنایی دارد؟

لجبازی کودکان 4 ساله دلایل مختلفی دارد. به گفته کارشناسان، کودکان در این سن همچنان مانند دوران نوزادی به هر تحریک یا عامل بیرونی واکنش شدید نشان می‌دهند. به عنوان مثال در دوران نوزادی، کودک هر نیاز یا خواسته‌ای را با گریه به والدینش اعلام می‌کند. در سن 4 سالگی هم کودک نمی‌تواند پاسخ‌های خود را به عوامل بیرونی آنالیز یا کنترل کند. بنابراین رفتارهایی مانند لجبازی با گریه، یا امتناع از انجام کارهایی که از او خواسته می‌شوند را انجام می‌دهد. برخی اوقات والدین فکر می‌کنند که کودکان‌شان در این سن واقعا معنی لجبازی کردن و امتناع کردن را می‌دانند؛ این در حالی است که آن‌ها از نظر فکری (مانند نوزادان) هنوز نمی‌توانند بین رفتار‌های صحیح و رفتار‌های زشت یا ناپسند، تفکیک ایجاد کنند.

نحوه برخورد با لجبازی در  کودک 4 ساله چیست؟

 به هیچ وجه مجبورشان نکنید بلکه با آنها ارتباط بگیرید

سیندی لیوت، عضو هیات علمی موسسه نیوفلند، اظهار می‌کند که معمولا دو دلیل اصلی برای لجبازی کودکان 4 ساله وجود دارد. اولین دلیل این است که کودکان به صورت غریزی و غیرارادی در برابر هر نوع اجبار و دستوری می‌خواهند مقاومت کنند. هر زمان که این حس، یعنی «مجبور شدن» به کودک 4 ساله دست می‌دهد او از ساز و کار ِ «لجبازی» علیه عاملِ بیرونی، استفاده می‌کند. همه والدین دوست دارند کودک مقاوم و مستقلی بزرگ کنند که در مقابل غریبه‌ها یا افرادی که قصد سوء استفاده از وی را دارند با قاطعیت «نه» بگوید. کودک باید بداند زمانی که احساس خطر می‌کند (مثلا وقتی که حدس می‌زند قرار است کسی به او صدمه بزند) بهترین تصمیم ِممکن، سرپیچی و فرار کردن است. مشکل اینجاست که کودکان در این سن نمی‌توانند میان خواسته‌های مختلفی که از آن‌ها می‌شود تمایز ایجاد کنند. برای همین، غالبا لجبازی کردن را انتخاب می‌کنند.

بهتر است برای مقابله یا کنترل لجبازی در کودکان 4 ساله، با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. هرچقدر آن‌ها ارتباط بهتری با شما داشته باشند، سعی می‌کنند خواسته‌هایشان را به شما بگویند و به حرف‌هایتان گوش دهند. به گفته سیندی لیوت، کودکان در این سن دلبستگی‌های زیادی دارند و قرار نیست فقط به شما وابسته باشند. اگر از کودکان 4 ساله‌تان می‌خواهید کاری انجام دهند یا نکته‌ای را رعایت کنند و در مقابل، یک «نه» بزرگ دریافت می‌کنید، باید بدانید که آن‌ها به شما وابستگی یا دلبستگی ندارند. کودکان در این موقعیت‌ها، بیشتر فکر می‌کنند که به انجام کاری «مجبورشان می‌کنید»، بنابراین به شما پاسخ منفی می‌دهند.

برای رفع لجبازی کودکان 4 ساله، با آنها طوری برخورد کنید که احساس کنند اختیار بیشتری دارند

گاهی پیش می‌آید که علت لجبازی کودکان 4 ساله فراتر از برقراری ارتباط ساده است. والدینی هستند که اظهار می‌کنند کودکان‌شان حتی زمانی که به آن‌ها وابستگی عاطفی دارند، باز هم لجبازی می‌کنند. در اینجا دومین دلیل لجبازی کودکان 4 ساله نمایان می‌شود. لیویت اظهار می‌کند که کودکان 4 ساله در حال شناختن شخصیت خود هستند.

راه مقابله با کودکان در چنین موقعیت‌هایی دوری از هرگونه جر و بحث یا مجبور کردنِ آ‌ن‌ها به انجام کاری خاص است. چند دقیقه در آغوش گرفتن یا صحبت کردن ِآرام با کودک می‌تواند شرایط را متعادل‌تر کند. به مرور زمان و با ورود کودک به سن 5 سالگی، رفتارهایش تغییر می‌کند. لیومت می‌گوید که بهتر است به کودکانتان زمان دهید تا به مرور به انسان‌های مستقل و با اراده تبدیل شوند. بهتر است برای اینکه رشد شخصیتی آن‌ها در این سن تکمیل شود به آن‌ها زمان دهید. به جای لجباز بار آوردن کودکان، پیچیدگی‌ها و معضل‌های شخصیتِ آن‌ها را در این سن پیدا کنید.

شما می‌توانید به عنوان والدین کودک 4 ساله، به جای تحمیل کردن ِانجام کاری خاص، از روش‌های مسالمت‌آمیز‌تر استفاده کنید. مثلا اگر قرار است کودک را به رفتن به اتاقش برای خوابیدن ترغیب کنید، می‌توانید با او یک بازی انجام دهید. به او بگویید که دوست دارد برای رسیدن به اتاقش پله‌ها را دو تا یکی بالا برود؟ آیا می‌خواهد امشب به جای شلوار قرمز، شلوار زرد بپوشد؟ سعی کنید به او قدرت تصمیم گیری و انتخاب دهید تا اینکه خودتان به صورت دستوری به او بگویید چه کاری انجام دهد.

جمع بندی نهایی

در این مقاله علت لجبازی و نحوه برخورد با لجبازی در کودکان 4 ساله به طور کامل بررسی شد.

مقابله یا کنترل لجبازی کودکان 4 ساله همیشه سخت است. غالبا والدین یا سرپرست‌های کودکان 4 ساله گمان می‌کنند که لجباز بودن یا سرسخت بودن کودکان به خاطر تربیت ِاشتباه آنهاست. معمولا تربیت یک کودک، ارتباطی با رفتارهای مبتنی بر احساساتش ندارد! سعی کنید همیشه یک قدم جلوتر از فرزند خود (در هر سنی) باشید تا بتوانید علل رفتار‌هایش را به خوبی شناسایی کنید.

راه ِکنترل زورگویی کودک 4 ساله‌ی لجباز این است که وی را به خوبی درک کنید و همیشه سعی کنید با او ارتباط دوستانه برقرار کنید. با برقراری چنین ارتباطی، به کودک‌تان کمک می‌کنید تا با مسائل اجتناب ناپذیر سازگار شود. بحث کردن یا مقابله با کودک 4 ساله، جز بدتر کردنِ اوضاع فایده‌ی دیگری ندارد.