استفاده زیاد نوجوانان از شبکه های اجتماعی؛ اثرات و پیامد های منفی آن

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه های اجتماعی یکی از معضلات جوامع مختلف در سراسر دنیا است. متاسفانه با  گسترش شبکه‌های اجتماعی، بسیاری از جوانان و نوجوانان دچار اعتیاد به این فضا شده اند‌. فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی را امروزه می‌توان یک جزء جدایی ناپذیر زندگی این افراد دانست. افرادی که معتاد شبکه‌های اجتماعی هستند، ساعت‌های طولانی از عمر خود را در این فضا می‌گذرانند. این افراد علاوه بر اینکه وقت کافی برای تلاش و رسیدن به اهداف خود ندارند، دچار انواع اختلالات روانی و حتی افسردگی نیز می‌شوند‌. در این مقاله قصد داریم بحث استفاده زیاد نوجوانان از شبکه های اجتماعی و پیامد های منفی آن را به صورت کامل بررسی نماییم.

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه‌ های اجتماعی؛ معضل جامعه‌ی امروز

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه های اجتماعی نوعی اعتیاد است که که به معضلی در دنیای امروز تبدیل شده است. مثل انواع دیگر اعتیاد، وابستگی بیش از حد به شبکه‌های اجتماعی به شکل‌های مختلفی آثار سوء خود را بر مغز فرد باقی خواهد گذاشت. در حالی که ممکن است این شبکه‌ها سرگرمی بی‌معنایی برای افراد ایجاد کنند، تاثیرات آن‌ها بر زندگی شخص عمیق است. هر زمانی که نوجوان وارد برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مورد علاقه خود شود، میزان دوپامین در مغز او افزایش پیدا می‌کند. در واقع با ترشح دوپامین احساس لذت آنی در فرد ایجاد می شود. این احساس موجب می‌شود که مغز این فعالیت را به عنوان یک فعالیت پاداش دهنده تلقی کند. همین موضوع هم موجب می‌شود تا فرد به صورت خودکار از این پس، شرایط ترشح این هورمون را فراهم کند. ساده‌ترین و آنی‌ترین راه هم وقت گذراندن در بستر شبکه‌های اجتماعی است. این احساس آنی لذت، شباهت کاملی با سایر اعتیادها دارد.

معایب استفاده زیاد از شبکه‌ های اجتماعی 

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه‌ های اجتماعی معایب زیادی دارد که به آن‌ها می‌پردازیم. یکی از مشکلاتی که شبکه‌های اجتماعی برای فرد ایجاد می‌کنند، مسئله ضعف عزت نفس است. درگیر بودن با یک فضای غیر واقعی و پر از دروغ که صحت اطلاعات آن قابل سنجش نیست، این تصور را برای فرد ایجاد می‌کند که زندگی هم سن و سال‌هایش بهتر از او است. شبکه‌های اجتماعی فرصت معاشرت با دیگران در فضای واقعی را از فرد می‌گیرند؛ به همین جهت هم موجب افزایش انزوا و تنهایی خواهند شد و انواع اضطراب و مشکلات افسردگی را برای شخص به وجود می‌آورند. از طرف دیگر در موارد زیادی شاهد ایجاد اختلال اضطراب اجتماعی برای نوجوانان و جوانان هستیم.

درگیری بیش از حد با شبکه‌های اجتماعی حتی در خواب هم تاثیر می‌گذارد و فرد را با اختلالات خواب مواجه می‌کند. افرادی که بیشتر عمر خود را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، از فعالیت‌های بدنی غافل می‌مانند؛ بنابراین با مشکلاتی مثل چاقی و انواع بیماری‌ها روبرو می‌شوند‌. نوجوانانی که در سال‌های سرنوشت ساز زندگی خود هستند، فرصت درس خواندن و یادگیری مهارت‌های لازم برای آینده خود را از دست خواهند داد. به همین جهت در مدرسه، دانشگاه و… عملکرد ضعیفی را از خود نشان می‌دهند. غرق شدن در شبکه‌های اجتماعی موجب نادیده گرفتن روابط در زندگی واقعی می‌شود. چنین افرادی دیگر توانایی همدلی کردن با دیگران را از دست می‌دهند.

علائم اعتیاد نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی همواره علائمی دارد که به آن‌ها می‌پردازیم. معمولا افراد معتاد به شبکه‌های اجتماعی، هنگام قطعی اینترنت و عدم دسترسی به شبکه‌های اجتماعی دچار پریشانی و استرس می‌شوند. هنگامی که فرد به سایر فعالیت‌ها مشغول است، مدام تلفن همراه خود را چک می‌کند. برای مثال حین پیاده روی یا تفریح با دوستان، اتصال خود را به اینترنت قطع نمی‌کند. چنین فردی ممکن است‌ در زمان انجام فعالیت‌های خطرناکی مثل رانندگی هم مدام در فضای مجازی باشد. این فرد اگر پستی در شبکه‌های اجتماعی بگذارد و تعداد لایک‌ها و کامنت‌ها مطابق میل او نباشند، احساس بدی دریافت می‌کند. فرد معتاد به این فضا ترجیح می‌دهد که به جای ارتباط حضوری با دوستان و خانواده، از این فضا استفاده کند. این فرد احساس نیاز می‌کند که تک تک لحظات زندگی خود را در این شبکه‌ها به اشتراک بگذارد و از دیگران توجه بگیرد.

راهکارهای کاهش استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی 

برای حل معضل استفاده زیاد نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی همواره راه‌هایی وجود دارند. البته حل این مسئله تا حد زیادی وابسته به همکاری و تمایل خود فرد برای رهایی از وضعیت به وجود آمده است. یکی از راه‌هایی که می‌تواند کاهش فعالیت در این فضا را به ارمغان بیاورد، حذف اپلیکیشن‌های متعدد از روی گوشی است. فرد می‌تواند به جای موبایل بر روی کامپیوتر یا لپ تاپ خود برنامه‌های مرتبط را نصب کند. معمولا میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی به وسیله کامپیوتر و لپ تاپ کمتر است. از دیگر راه‌های کنترل و کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خاموش کردن گوشی حین انجام کارهای مهم مثل درس خواندن، وقت گذراندن با دوستان یا کار کردن است. از دیگر مواردی که برای کاهش اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی موثر است، پیدا کردن یک سرگرمی جدید و متفاوت می‌باشد. این سرگرمی جدید باید با علایق فرد تناسب داشته باشد، درغیر این صورت انگیزه کافی برای گذراندن وقت با این سرگرمی وجود نخواهد داشت.

راه دیگری که می‌تواند به کاهش استفاده نوجوانان از شبکه های اجتماعی منجر شود مراجعه به مشاور نوجوان است. نوجوانان در سن حساسی هستند و تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارند که ممکن است باعث آسیب رسیدن به آن‌ها بشوند. در مطلب مشاوره نوجوان در سایت مهمید اطلاعات بسیار کامل‌تری در این باره موجود است که در صورت داشتن نیاز به آگاهی بیشتر می‌توانید از آن دیدن کنید.

نتیجه گیری

استفاده زیاد نوجوانان از شبکه های اجتماعی پیامد ها و اثرات منفی زیادی را برای آن‌ها به دنبال دارد؛ به طوری که ممکن است آینده فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در چنین شرایطی لازم است که والدین حتماً برای حل این مشکل جدی باشند و فرزندشان را نزد مشاور ببرند.