مشاوره خانواده توسط روانشناس یا مشاور خانواده

مشاوره خانواده توسط روانشناس یا مشاور خانواده، مهم ترین و بهترین راهکار جهت رفع مشکلات عدیده ای است که به مرور زمان ممکن است در خانواده ها به وجود بیایند. خانواده، اجتماعی کوچک است که پایه ها و اساس یک اجتماع بزرگ تر به نام جامعه را تشکیل می دهد. همه افراد ابتدا در این اجتماع کوچک موفق به برقراری ارتباط می شوند و در آن رشد می کنند. به همین دلیل است که بسیاری، خانواده و روابط خانوادگی را حیاتی ترین عامل رشد، رفاه جسمی، روانی و اجتماعی افراد به شمار می آورند.

گاهی اوقات به دلیل مواردی نیاز به مشاوره خانواده شدیدا احساس می شود. مواردی از قبیل:

• وارد آمدن فشارهای متعدد بر اعضای خانواده
• تغییر نقش اعضای خانواده
• به دنیا آمدن و بزرگ تر شدن فرزندان
• تغییر مسئولیت ها
• بلوغ فرزند نوجوان این نهاد کوچک دچار مشکلات و معضلاتی می شود. به نحوی که اگر به موقع در جهت رفع آن ها اقدام نشود ممکن است به بحران های غیر قابل حل و آزار دهنده ای تبدیل شوند.
• ضرب و شتم در خانواده
• اختلاف با خانواده همسر
• دوری و فاصله اعضای خانواده از یکدیگر

مشاوره خانواده چیست؟

مشاوره خانواده توسط مشاور یا روانشناس ازدواج، شکل و نوعی از مشاوره است که اقدام به ارائه راهکارهای مفید و مؤثری در جهت رفع تعارضات و مشکلات میان اعضای خانواده می کند. همچنین سبب بهبود تعامل و ارتباط درست میان آن ها می شود.

کلینیک جهانی مایا، نحوه کمک مشاوره خانواده را به خوبی توصیف می کند:

در طول خانواده درمانی، می توانید: توانایی خانواده خودتان را در حل مشکلات و بیان افکار و احساسات، به شیوه ای سازنده و بعضا ریشه ای بررسی کنید. نقش‌ها، قوانین و الگوهای رفتاری خانواده را برای شناسایی مسائلی که به تعارضات، کمک منفی می کند - و راه‌هایی برای حل این مسائل بررسی کنید.

مشاوره خانواده توسط روانشناس یا مشاور ازدواج، در راستای حل بحران ها و مشکلات خانواده باید دارای ویژگی های بارز و مؤثری باشد که مهم ترین آن ها عبارت‌اند از:

• توانایی برقراری ارتباطات درست میان اعضاء خانواده به کمک مشاوره خانواده.
• توانایی درک و حل مسائل به کمک مشاوره خانواده
• توانایی رهبری
• عدم قضاوت هیچ یک از اعضا
• رازداری
• توانایی آموزش مهارت های ارتباطی
• صداقت و اخلاق مداری
• توانایی نظارت و مشاهده تعامل افراد در واحد‌های مختلف
• توانایی ارزیابی مسائل و مشکلات مربوط به رابطه میان افراد خانواده
• قدرت و تجربه تشخیص اختلالات روانی در زمینۀ خانواده
• ارائه راهکارهای مؤثری در زمان های بحرانی به افراد
• اقدام اولیه در خصوص الگوهای رفتاری و رابطه‌ای مشکل‌دار
• ارائه راهکارهایی مفید در جهت جایگزین کردن رفتارهای سالم و دوستانه با رفتارهای ناسالم و مشکل آفرین
• داشتن نظر و رویکردی جامع نسبت به سلامتی روانی و ذهنی و همچنین جسمی افراد

در چه مواردی مشاوره خانواده می تواند به افراد کمک کند؟

از جمله مواردی که می توان درباره آن از مشاوره خانواده کمک گرفت به شرح زیر می باشند:

• اختلافات زناشویی:
  زن و شوهر ممکن است در هر مقطعی از زندگی مشترک دچار اختلاف شوند؛ اما نباید اجازه بدهند که این اختلافات زیاد از حد شود و بین آن‌ها فاصله بیندازد. مشاوره خانواده می‌تواند در این مورد به آن‌ها کمک کند تا این اختلافات را به خوبی مدیریت کنند. در صفحه اختلافات زناشویی هم مطالب مفیدی در این مورد وجود دارد که می‌توانید با مراجعه به آن‌ها، آگاهی بیشتری در این مورد کسب کنید.
• شکاکیت همسر:
  شکاکیت بی‌مورد به همسر می‌تواند باعث ایجاد اختلاف در رابطه طرفین شود. در واقع شکاکیت از عدم اعتماد ناشی می‌شود و اگر این موضوع ادامه‌دار باشد می‌تواند باعث جدایی هم بشود. توصیه این است که در چنین شرایطی افراد حتماً به مشاور خانواده مراجعه کنند. در سایت مهمید مطلبی در مورد شکاکیت همسر وجود دارد که می‌تواند به شما در مواجه با چنین مشکلی کمک کند.
• خیانت:
  خیانت همسر می‌تواند به صورت ذهنی، کلامی و یا رفتاری باشد. بسیاری از روابط بعد از خیانت یکی از طرفین، دیگر به حالت اول بر نمی‌گردند و حتی از هم می‌پاشند. به دلیل اهمیت زیاد این موضوع، توصیه می‌شود که حتماً در چنین شرایطی به مشاور مراجعه شود. اگر خواهان آگاهی بیشتر در این مورد هستید مطلب مشاوره خیانت همسر می‌تواند به شما کمک کند.
• مسائل جنسی:
  بسیاری از زوجین ممکن است در رابطه جنسی دچار مشکل باشند. این موضوع از آنجا حائز اهمیت است که چنین مشکلی می‌تواند منجر به اختلاف یا خیانت یکی از طرفین شود و حتماً توصیه می‌شود که قبل از رسیدن به این مراحل به مشاوره مراجعه شود. مشاوره جنسی می‌تواند به شما کمک کند تا این مشکل را راحت‌تر حل کنید و چنین مراحلی را تجربه نکنید. مطلب مشاوره جنسی در سایت مهمید حاوی اطلاعات خوبی در این باره است که مراجعه به آن خالی از لطف نیست.
• ضرب و شتم:
  برخورد فیزیکی با همسر یا ضرب و شتم او از جمله مواردی است که حتماً نیاز به مراجعه به مشاور دارد. در صفحه ضرب و شتم همسر در خانواده، در مورد علل این موضوع و نحوه برخورد با آن صحبت شده است؛ در صورت نیاز به اطلاعات در این باره، این صفحه می‌تواند به شما کمک کند.
• بارداری:
  خانم‌هایی که در شرایط بارداری قرار دارند به توجه و حمایت بیشتری نیاز دارند و درک آن‌ها در این شرایط از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چون سلامت روحی آن‌ها می‌تواند بر فرزند تأثیر‌ داشته باشد. اگر به دنبال آگاهی بیشتر در مورد نحوه برخورد با زنان باردار هستید، توصیه این است که حتماً به مشاور مراجعه کنید؛ همچنین صفحه مشاوره زنان باردار هم می‌تواند در این باره برای شما مفید باشد.
• طلاق:
  می‌توان طلاق را آخرین ایستگاه زندگی زناشویی در نظر گرفت؛ چنین موقعیتی زمانی رخ می‌دهد که دو طرف یا یکی از آن‌ها به این نتیجه برسند که به هیچ عنوان امکان ادامه رابطه با طرف مقابل وجود ندارد. در چنین شرایطی مراجعه به مشاوره از اهم واجبات است؛ چون ممکن است طی این جلسات با راهنمایی‌های مشاور ورق برگردد و دو طرف ادامه رابطه را ممکن ببینند. در سایت مهمید توضیحات بسیار خوبی در صفحه مشاوره طلاق موجود است که دیدن آن خالی از لطف نیست.
• سوگ:
  مرگ عزیزان برای همه ما دردناک است و می‌تواند از لحاظ روحی به ما آسیب برساند. در این شرایط پذیرش این موضوع و گذر از آن خیلی مهم است. مشاوره سوگ می‌تواند به ما در مواجه با مرگ عزیزانمان کمک کند و باعث شود آسیب کمتری ببینیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه برخورد با مرگ عزیزان، توضیحات بیشتری در مورد مشاوره سوگ در سایت مهمید موجود است که می‌توانید آن را مشاهده کنید.
• تقسیم کار در خانواده:
  تقسیم کار در خانواده از مسائل مهمی است که والدین باید از سنین کودکی دهند. انجام این کار باعث می‌شود که کودکان مسئولیت پذیر بشوند و والدین هم فشار زیادی را متحمل نشوند. در مقاله تقسیم کار در خانواده این موضوع و راه‌های انجام آن به طور کامل بررسی شده‌اند.
• تعادل بین زندگی خصوصی و کاری:
  تعداد زیادی از افراد توانایی کنترل و ایجاد تعادل بین زندگی شخصی و کاری خود را ندارند که این موضوع می‌تواند باعث بروز اختلافات در خانواده شود؛ در چنین شرایطی بهتر است که حتماً به مشاور مراجعه شود. در مطلب نحوه مدیریت بین زندگی خصوصی و کاری این موضوع و راه‌های آن به طور کامل بررسی شده است.

هدف از ایجاد مشاوره در خصوص مسائل خانوادگی خانواده و مراجعه به آن

به طور کلی هدف از ایجاد مشاوره خانواده و تشویق خانواده ها به استفاده و مراجعه به آن عبارت‌اند از:

• کمک به حفظ سلامت روانی اعضای خانواده و در نتیجه داشتن جامعه ای سالم تر از لحاظ روحی.
• کمک به اصلاح و ارتقاء راه های ارتباطی نادرست و غیر منطقی و تقویت شیوه های ارتباطی درست و کارآمد میان اعضای خانواده.
• بالا بردن میزان درک و همدلی و حس همکاری میان اعضای خانواده.
• کمک به حل تناقضات و اختلافات خانوادگی.
• بالا بردن میزان شناخت و آگاهی اعضای خانواده از شخصیت خود و دیگر اعضاء.
• جلوگیری از بروز بسیاری از مشکلات از طریق همراه کردن اعضاء خانواده.

نکته: اهمیت وجود مشاوره خانواده بیشتر در خصوص پیشگیری از مشکلات است. هر چند این نوع مشاوره می تواند جهت درمان مشکلات به شکل مؤثری عمل کند اما بهتر است پیش از رسیدن به بن بست در خصوص رفع مشکلات به یک روانشناس و مشاور خبره مراجعه کند.

مزایای استفاده از مشاور و روانشناس خانواده

مزایای استفاده از مشاوره خانواده به شرح زیر می باشند:

• دست یابی به درکی بهتر از روابط سالم خود با سایر اعضای خانواده به کمک مشاوره خانواده
• برخورداری از ارتباطات منطقی.
• توانایی حل مشکلات خانواده.
• دست یابی به همدلی و تعامل.
• کاهش مشاجره و آموختن مهارت‌های مدیریت خشم.
• قرار گرفتن دوباره خانواده در کنار هم پس از رفع بحران.
• به وجود آمدن محبت و صداقت میان اعضای خانواده.
• ایجاد اعتماد میان اعضای خانواده.
• ایجاد یک محیط سالم و شاد خانوادگی.
• رفع عوامل ایجاد کننده تنش و استرس در خانواده.
• بخشیدن و مورد بخشش قرار گرفتن.

چه زمانی به روانشناس یا مشاور خانواده نیاز داریم؟

اگر در خانواده خودتان، هر کدام از این علائم و مشکلات را دیدید، به این فکر کنید که مشاوره خانواده می تواند کمک کند تا شرایط بهتری را در خانواده تجربه کنید.

• وجود عکس العمل های اغراق امیز در خانواده

 اگر در خانواده واکنش های سنگین و اغراق آمیز مثل خشم، ناراحتی، افسردگی و موارد دیگر را مشاهده کردید، حتما روی کمک های مشاور و روانشناس خانواده حساب باز کنید.

• وجود مشکلات حاد ارتباطی بین اعضای خانواده

 زمانی که رابطه بین اعضا به سمت کدورت برود و ارتباط بین آنها دچار مشکلات حاد شود، متخصص حرفه ای می تواند کمک کند تا این شرایط ادامه دار نباشد و نهایتا کل خانواده، زندگی بهتری را سپری کنند.

• اعضای خانواده به هر دلیلی از خانواده خود کنار کشیده باشند.

 اگر به هر دلیلی یکی از اعضای خانواده، خود را کنار کشیده و خودش را عضوی از خانواده در نظر نمی گیرد، نشانه خوبی نیست و مشاور می تواند کمک خوبی برای اصلاح چارچوب خانواده باشد.

• وجود خشم یا تهدید به خشم در خانواده

وجود خشم (از هر نوعی) یا بدتر از آن، تهدید به خشم و خدایی نکرده ضربت بین اعضای خانواده، می تواند به سلامت خانواده در کوتاه مدت و بلند مدت، آسیب فوق جدی وارد کند. اگر احساس می کنید نمی توانید این شرایط را اصلاح کنید، از مشاور متخصص خانواده کمک بگیرید.

• خانواده، تجربه دردناکی داشته که روبرو شدن با آن بسیار سنگین است.

 تجربه هایی در زندگی وجود دارند که می تواند خانواده را از مسیر اصلی بیرون کند. بعضی از این تجربه ها قابل پیش گیری نیستند، اما مهم است که بعد از  بروز دادنشان، خانواده بتواند به مسیر و روال عادی خودش برگردد. روانشناس خانواده می تواند تاثیری فوق العاده  در این زمینه داشته باشد.

تفاوت مشاوره خانواده با خانواده درمانی

مشاوره خانواده و خانواده درمانی شباهت های بسیار بالایی دارند. برای مثال در هرکدام از آنها، در جلسات گروهی، انفرادی و حتی دو به دو برگزار می شوند. اما در واقعیت، مشاوره خانواده با خانواده درمانی متفاوت است.

در مشاوره خانواده، بیش تر سعی بر کنترل و اصلاح روابط است تا بتوان از مشکلاتی که در آینده رخ خواهد داد جلوگیری کرد. در حالی که در خانواده درمانی به سراغ درمان و حل کردن جدی مشکلاتی که رخ داده اند، خواهیم رفت. به بیان بهتر مشاوره خانواده جنبه پیشگیرانه بیشتری نسبت به خانواده درمانی دارد. در بخش خانواده درمانی، به صورت مفصل آن را توضیح داده ایم.

تعداد جلسات مشاوره خانواده به چه صورت می باشد؟

تعداد جلسات مشاوره خانواده، بستگی به پارامترهای مختلفی دارد. روانشناس خانواده باید بتواند تشخیص دهد که این مشکل یا مورد خاص به چند جلسه مشاوره نیاز دارد. کمانکه خود مراجعه کنندگان هم می توانند به این درک برسند که آیا همچنان به جلسات مشاوره خانواده نیاز دارند یا خیر. در کل بهتر است که انتخاب دوره و مدت زمان مشاوره خانواده، بر اساس توافق بین مراجعه کنندگان و روانشناس یا مشاور خانواده انتخاب شود.

سخن پایانی:

مشاوره خانواده قادر است مهارت های بسیاری را در افراد پرورش دهد و آن ها را در وجودشان نهادینه کند. به طور حتم این مهارت ها زمینه موفقیت و غلبه بر مشکلات را برای تمام اعضای خانواده مهیا می کند.